Skuteczna uprawa roślin ozdobnych i użytkowych w naszych ogrodach wymaga wspierania ich odpowiednio dobranymi nawozami. Jeśli nie będziemy stosować żadnych nawozów – wkrótce dojdzie do wyczerpania składników mineralnych w glebie i rośliny co prawda będą rosły, ale nie osiągną ani dużych rozmiarów ani nie wytworzą kwiatów. Z drugiej strony – przenawożenie może doprowadzić do „uschnięcia” roślin, gdyż z gleby zawierającej zbyt dużo soli mineralnych rośliny nie mogą pobrać wody. Jak widać kluczowe jest umiejętne dawkowanie nawozów, które niczym racjonalnie zbilansowana dieta, wspiera nasze rośliny.
Jaki jest cel nawożenia roślin? Nawożenie roślin można porównać do właściwego odżywiania. Co prawda, rośliny wytwarzają związki organiczne wykorzystując dwutlenek węgla z atmosfery, ale muszą mieć stały dostęp do tzw. soli mineralnych, pobieranych przez system korzeniowy z gleby. Najważniejszymi pierwiastkami pobieranymi przez rośliny w największych ilościach – czyli tzw. makroelementami są: azot (N), fosfor (P) i potas (K). Dodatkowo, rośliny muszą pobierać z gleby m.in. magnez (Mg), żelazo (Fe) i wiele innych. Dobierając najlepszy nawóz dla naszych roślin, zwróćmy uwagę właśnie na zawartość tych istotnych pierwiastków.
Sezonowość nawożenia Ogólnie, zakłada się, że dla większości roślin, w początku sezonu wegetacyjnego – stosujemy nawozy zawierające przewagę azotu nad innymi pierwiastkami, co pobudza rośliny do intensywnego wzrostu, rozgałęziania się, tworzenia nowych liści. Jeśli zależy nam na obfitym kwitnieniu, należy zmienić skład nawozu, na taki, w którym wzrasta zawartość fosforu i potasu. W przypadku bardzo obficie kwitnących i „żarłocznych” roślin balkonowych czy tarasowych, nawozy stymulujące kwitnienie stosuje się codziennie. W drugiej połowie lata, od sierpnia, rośliny wieloletnie nawozimy nawozami „jesiennymi”, które już nie pobudzają wzrostu, ale przeciwnie – sprzyjają jesiennemu spoczynkowi roślin. Te same nawozy na przedwiośniu, sprawią, że rośliny będą mogły rozpocząć swój rozwój w kolejnym sezonie.
Sezonowe stosowanie nawozów
| Kiedy? | Wczesna wiosna | Początek kwitnienia | Kwitnienie | Przed jesienią – wczesną wiosną |
| Jaki efekt? | Pobudzanie wzrostu części zielonych | Pobudzanie kwitnienia, rozwój kwiatów | Intensywne kwitnie, duże, wybarwione kwiaty | Zakończenie kwitnienia, przygotowanie do zimy, początek wegetacji wiosną |
| Jakie proporcje NPK (azot-fosfor-potas)? | Przewaga azotu (N) stosunek N:P:K jak 3:1:1 np. nawóz o składzie NPK 12-4-4 | Wzrost udziału fosforu (P) i potasu (K) stosunek N:P:K jak 1:3:2 np. nawóz o składzie NPK 5-15-10 | Przewaga fosforu (P) i potasu (K) stosunek N:P:K jak 1:2:3 np. nawóz o składzie NPK 5-10-15 | Bardzo niewiele azotu, i stosunek N:P:K jak 1:2:5 np. nawóz o składzie NPK 2-4-10 |
Jak dobierać nawozy sztuczne? Nawozy sztuczne, będące mieszaninami soli mineralnych w odpowiednich proporcjach dobieramy zwracając uwagę na:
- Miesiąc zastosowania (okres wzrostu, okres kwitnienia, przygotowanie do spoczynku),
- Rodzaj rośliny (ozdobna z kwiatów czy liści),
- Specyficzne potrzeby danej rośliny (właściwy odczyn gleby dla roślin kwasolubnych, zmiana zabarwienia hortensji, duże potrzeby szybkorosnących datur, trawnik z mchem itd.).
Niewątpliwie, najwygodniej będzie skorzystać z gotowych preparatów (płyn, proszek, granulki) przygotowywanych przez wiodących producentów nawozów. Najlepsze efekty osiągniemy stosując się do zaleceń producenta w zakresie:
- Doboru danego nawozu dla konkretnej grupy roślin (np. dla róż, do trawnika),
- Dawkowania czyli prawidłowego rozcieńczenia koncentratu wodą lub wymieszania proszku z podłożem (pamiętajmy – lepiej zastosować za mało nawozu, niż użyć go zbyt dużo).
Dla osób, które nie mają zapału do samodzielnego rozcieńczania nawozów i pamiętania o częstym nawożeniu, doskonałym rozwiązaniem są nawozy długodziałające. To otoczkowane granulki, które mieszamy z glebą wiosną. Roślina przez cały sezon będzie stopniowo korzystała z uwalnianych składników, a my będziemy mieć „wolną głowę”. Unikniemy też problemów z ewentualnym przenawożeniem naszych okazów.
Nawozy naturalne Stosowanie nawozów naturalnych jest dogodnym rozwiązaniem, pozwalającym jednocześnie na oszczędności i wykorzystywanie resztek ogrodowych. Najczęstszym nawozem naturalnym, który jednocześnie jest najłatwiejszy do samodzielnego pozyskania, choć wymaga cierpliwości, jest kompost. W dużym ogrodzie lub w przestrzeni wspólnej ogródków działkowych zakładamy pryzmę kompostową, do której dodajemy po rozdrobnieniu wszelkie zielone fragmenty roślin (bez chwastów i roślin chorych), resztki zieleniny, warzyw i owoców z kuchni (bez roślin pryskanych), skoszoną trawę, ubiegłoroczną ziemię z doniczek i niedopite płyny (oranżady, soki, płyn z ogórków kiszonych, fusy z kawy i herbaty). Dzięki dobroczynnej działalności bakterii i dżdżownic, po kilku miesiącach, taka mieszanina zamieni się w podłoże, bogate w związki mineralne, które możemy rozsypywać wokół roślin w ogrodzie. Jeśli kompost chcielibyśmy uzyskać wcześniej, wtedy należy zastosować Aktywator Kompostu.
Niekiedy możemy mieć dostęp do nawozów naturalnych w postaci obornika, kurzaka i tym podobnych nawozów pochodzących z odchodów zwierzęcych. W tym przypadku, szczególnie musimy uważać, aby nie dać ich zbyt wiele i nie „spalić” roślin. Wygodnym rozwiązaniem jest dodanie obornika czy kurzaka do naszej mieszaniny kompostowej lub wymieszanie go z glebą.
Nie zapominajmy, że doskonałymi nawozami naturalnymi są nawozy na bazie biohumusu – powstającej podobnie jak w kompostowniku, mieszaniny składników mineralnych z resztek roślin przetworzonych przez dżdżownice. Jeśli nie mamy możliwości przygotowania własnego nawozu naturalnego zawsze możemy skorzystać z bogatego wyboru nawozów na bazie naturalnych składników, które są szczególnie dedykowane do uprawianych przez nas owoców i warzyw.Decydując się na nawozy naturalne pamiętajmy, że zawartość poszczególnych składników będzie w nich stała, nie sprawdzą się zatem w roli „interwencyjnych” wzmacniaczy kwitnienia sezonowych roślin tarasowych. Doskonale natomiast zadziałają w długotrwałym nawożeniu roślin wieloletnich. Poprawią własności fizyczne gleby, stworzą korzystne warunki dla wzrostu systemu korzeniowego, który decyduje o dobrej kondycji uprawianych roślin.
Utworzone przez: Magda Sobolewska-Bereza